Zapewne wiele osób czytając ten artykuł dziwi się co ma wspólnego sok z brzozy z produkcją alkoholi – a jednak ma. Bawiąc się w domową produkcję alkoholi, szczególnie nalewek, robimy to z kilku powodów. Niewątpliwie jednym z nich poza walorami smakowymi są właściwości zdrowotne. Podczas rozcieńczania alkoholu zastanawiamy się jakiej wody użyć, gotowanej, źródlanej czy z kranu. A czemu stawiając na naturę i dążąc do doskonałości smaku nie rozcieńczyć tego właśnie sokiem z brzozy ???
Na temat jego właściwości zdrowotnych, leczniczych czy wręcz antynowotworowych nie będę pisał bo mnóstwo jest artykułów w internecie. Ale przejdźmy do konkretów:
Kiedy zbierać?
Sok z brzozy zbieramy wczesną wiosną zanim drzewo puści pierwsze liście – jest to zawyczaj droga połowa marca. Można to sprawdzić poprzez ucięcie cienkiej gałązki – jeśli zauważymy że po kilku sekundach pojawi się kropla soku jest to sygnał, że pora jest odpowiednia. Przyjmuje się, że sok można zbierać 1-2 tygodnie do czasu pękania pąków – pojawienia się pierwszych listków. Wtedy przestaje już być słodki i taki smaczny jak na początku.
Jest kilka sposobów zbierania soku.
Jeden z nich to wywiercenie za pomocą wiertarki otworu w pniu drzewa. W otwór ten wkładamy rurkę, przez którą będzie nam kapał sok. Jest to najbardziej wydajny sposób, można uzyskać powyżej 5 L soku na dobę. Ja osobiście nie polecam tego sposobu ponieważ kaleczymy drzewo niszcząc jego korę i pień. Jeśli mimo to ktoś się zdecyduje na taki sposób zaleca się po wyciągnięciu rurki zabić otwór kołkiem drewnianym, a ranę należy posmarować maścią ogrodniczą, aby nie dostał się grzyb.
Drugim, prostszym, sposobem jest pozyskiwanie soku z gałęzi.
Ostrym nożem czy sekatorem odcinamy gałąź o średnicy min. 5-8 mm. W zasadzie już po chwili widzimy jak w miejscu nacięcia zaczyna pojawiać nam się kropla. Wtedy należy na uciętej gałęzi zawiesić butelkę wkładając nacięty koniec do wnętrza butelki. Butelkę np. za pomocą sznurka lub druta przywiązujemy do gałęzi. Proszę też zwrócić uwagę na dobór wielkości butelki do grubości gałęzi.
Czym cieńsza gałąź tym butelka powinna być mniejsza np. 500 ml – niestety ma to minusy, gdyż należy ją częściej opróżniać (ok 2 x na dobę)
Z przydatnych informacji:
Sok z brzozy jest lekko słodki dlatego lubią go owady. Sugeruję podczas zbierania zakleić wlot do butelki np. taśmą lub zaczopować watą abyśmy rano nie musieli z soku wyławiać komarów, mrówek ,much, itp.
Kolejna rada: odradzam zbieranie soku podczas deszczowej pogody. Butelka zazwyczaj wisi nam na gałęzi pochylonej w dół – podczas deszczu po gałęziach drzew będzie spływała woda, która nam wcieknie do butelki i zdecydowanie rozcieńczy nasz sok.
Jestem zdecydowanym zwolennikiem szkła niż butelek plastikowych, ale ze względu na wagę butelki szklanej lekki plastik ma tu przewagę, poza tym miałem przypadek, że wieszając butelkę szklaną, jak w nocy przyszedł przymrozek – sok zamarzł i rozsadził butelkę, rano na gałęzi wisiała tylko szyjka.
Sok z brzozy po zebraniu należy od razu spożyć, ewentualnie można go przez dwa max. trzy dni przechowywać w lodówce. Mimo niewielkiej zawartości cukru może zafermentować. Jeśli zmierzamy go użyć w późniejszym czasie to jednym rozwiązaniem, bez utraty jego właściwości, jest zamrożenie.
Oczywiście w sklepach można kupić gotowy już sok z brzozy ale najczęściej jest on pasteryzowany. Niestety musimy być świadomi, że podczas pasteryzacji sok ten traci sporo swoich właściwości leczniczych.